SPOTİFY’IN İŞLEYİŞ MEKANİZMASI

2006 yılında, Martin Lorentzon ve Daniel Ek tarafından kurulmuş bir müzik uygulaması olan Spotify, gelinen son noktada dünya genelinde 200 milyondan fazla kullanıcısı bulunmaktadır.

Bu kullanıcıların, uygulama içerisindeki her bir hareketi kaydedilmekte, kaydedilen bu veriler yapay zeka aracılığıyla analiz edilmekte ve daha sonra kullanıcıya isabetli müzik önerilerinde bulunuyor.

Spotify bununla kalmıyor tabii ki

Kişinin dinlediği müziğin türü, kullanıcının seçimleri üzerinde belirleyici bir etken olduğunu bilen dijital müzik servisleri, topladıkları kullanıcı verilerini analiz edip reklam seçimini bu şekilde yapmaktadır.

Türkiye’de 600 binin üzerinde kullanıcısı olduğu düşünülen Spotify, dünya genelinde de dijital müzik piyasasına yön veriyor.

spotify multiple typography dark wall 1379 4824

Nasıl Para Kazanıyor?

İşleyiş mekanizmasından önce Spotify’ın gelir modeline değinmek istiyorum. Pek çoğunuzun bildiği gibi, Spotify’ın 2 tür abonelik modeli var.

  • Birinci abonelik modelinde kullanıcı, ücret ödemeden platformu kullanabilmekte. Ama bu modelde, kullanıcı dinleyeceği şarkıların sırasını kendi seçemiyor ve kendine ait müzik listeleri oluşturamıyor Ayrıca, dinlenilen müzikler arasına birçok reklam giriyor.
  • İkinci modelde ise, kullanıcı platform için aylık olarak belirli bir abonelik ücreti ödüyor. Bu ücret karşılığında, müzik seçimindeki kısıtlamalar ve reklamlar tamamen kalkıyor.

Spotify’ın temel olarak tek bir amacı bulunmakta: kullanıcıyı daha fazla platformda tutmak ve daha çok müzik dinletmek.

Spotify’ın kullanıcıyı daha fazla platformda tutmaya çalışması , hem birinci model hem ikinci model açısından iyi düşünülmüş bir strateji.

Çünkü; Ücretsiz aboneler, platformda ne kadar müzik dinlerse, Spotify onlara o kadar fazla reklam gösterebilir.

Ücretli aboneler, platformda ne kadar müzik dinlerse, Spotify onların karakteristikleri ve tercihleri üzerine o kadar fazla veri toplar ve bu tercih analizleri doğrultusunda kullanıcısını memnun edip daha fazla kullanımını sağlamaya çalışmaktadır.

O Şarkıyı Seveceğimi Nasıl Biliyorsun Spotify?

Spotify, müzik önermek için BaRT (Bandits for Recommendations as Treatments) isimli bir yapay zeka algoritmasını kullanmakta. Spotify’ın araştırma direktörü Mounia Lalmas-Roelleke’nin dediğime göre BaRT’ın kişiye özel şarkı listesi derlerken kullandığı 2 yöntem bulunmakta.

Eşleştirme Kullanıcının dinleme geçmişinden ve oluşturduğu müzik listesinden yola çıkarak müzik zevkini belirlemektedir. Daha sonra, benzer müzik zevklerine sahip diğer kullanıcıların kişisel listelerinden aldığı şarkıları kullanıcının haftalık keşif listesine yerleştirmektedir. Sizi eşleştirdiği kullanıcıyla müzik listeleriniz çok sayıda ortak şarkı içeriyor olabilir ya da ikiniz de aynı şarkıyı saatlerce dinlemiş olabilirsiniz. Fakat bu bazen isabetli atıştan ziyade fiyasko ile de sonuçlanabilir.

spotify logo display iphone with bluetooth headphones 47840 1552

Spotify’a her gün binlerce yeni sanatçı ve on binlerce yeni şarkı eklenmekte. Sadece kullanıcıların kişisel şarkı listeleri üzerinden tanımlama yapılarak şarkı önerisinde bulunulursa; eski ve popüler şarkıların dinlenilmesiartarken, yeni şarkıların yayılmasına , dinlenmesine engel olunmuş olur. Bu sebeple, BaRT aynı zamanda dinlediğimiz şarkıları ritim, tercih edilen enstrüman, vokal çeşitleri vb. gibi değişkenler açısından analiz yaparak sevdiğimiz şarkılardan bir örüntü çıkartıyor ve aynı örüntüyü taşıyan yeni şarkıları da dinlenme listelerine ekliyor. Eğer bu listedeki şarkılara tıklar ve 30 saniyeden fazla dinlersek, BaRT önerisinin başarılı olduğuna kanaat getiriyor ve listemize aynı örüntüyü taşıyan daha fazla şarkı ekliyor.

Spotify yaş ve konum değişkenlerini de beraberinde getirerek filtrelemeler yapar ve şarkı listelerindeki önerileri daha dar bir açı ile nokta atışı yapmak için birçok farklı kriteri göz önünde bulundurur.

Sonuç olarak spotifyın işleyiş mekanizmasına bizi bizden daha iyi tanıma kapasitesine sahip olan yapay zeka BaRT’ın önerilerine kulak asmak gerekir diye düşünüyorum J